میلیاردها دسته از موجودات زنده بر روی زمین وجود دارند. زیست شناسان روش های مختلفی برای نام گذاری و طبقه بندی موجودات زنده با توجه به شباهت ها و تفاوت هایشان ابداع کرده اند که به مطالعه آنها کمک می کند.
سیستمی که بیشتر دانشمندان مورد استفاد قرار می دهند سیستمی است که در آن همه موجودات زنده را در هفت گروه قرار می دهند و به ترتیب آنها را براساس عام ترین تا خاص ترین ویژگی ها سازمان دهی می کنند. بنابراین هر گونه ای به یک جنس (سرده) تعلق دارد، هر سرده ای به یک خانواده و هر خانواده ای به یک راسته تعلق دارد و غیره.
این گروه ها از کوچک به بزرگ عبارتند
از:
گونه (Species )
جنس یا سرده( (Genus)
خانواده (Family)
راسته (Order)
رده (Class)
شاخه (Phylum)
سلسله (Kingdom)
سلسله ها گروه های عظیمی هستند که میلیون ها موجود زنده از اقسام مختلف را شامل می شوند. همه جانوران در یک سلسله قرار داند (سلسله انیمالیا Animalia نامیده می شود)، همه گیاهان هم در سلسله دیگری قرار دارند (سلسله پلنتی Plantae هم نامیده می شود.) در این سیستم که به طور گسترده ای مورد استفاده قرار می گیرد، پنج سلسله شامل جانوران، گیاهان، قارچ ها، مونراها و آغازیان وجود دارند (دوتای آخر انواع مختلفی از موجودات زنده تک سلولی هستند.) سیستم های طبقه بندی دیگر شش سلسله به بالا دارند.
گونه کوچک ترین گروه در این طبقه بندی است. یک گونه متشکل از جانورانی از یک نوع است که قادر به پرورش و تولیدمثل فرزندانی از همان نوع هستند. به عنوان مثال، در حالی که دو کوسه سفید بزرگ در یک گونه قرار دارند، کوسه سفید بزرگ و کوسه ماکو در گونه مختلفند (چراکه نمی توانند بین خودشان فرزندپرورش دهند). کوسه ماکو نوعی کوسه قدرتمند اقیانوس اطلس و اقیانوس آرام است.
مثال هایی از رده بندی:
- شیر به شکل زیر گروه بندی می شود:
سلسله انیمالیا (شامل همه جانوران)
شاخه کورداتا Chordata (شامل همه جانوران مهره دار و همچنین بعضی از جانوران ابتدایی تر)
رده مامالیا Mammalia (شامل همه پستانداران)
راسته گوشتخواران (شامل پستانداران گوشتخوار، از خرس ها گرفته تا راکون ها و سیل ها)
خانواده فلدی Felidae (شامل همه گربه ها)
جنس پنتیرا Panthera (شامل گربه های بزرگ خروشان: شیرها، ببرها، پلنگ ها)
گونه لئو leo (شیرها)
رده بندی خرس
کارلوس لینه (1707-1778) گیاه شناسی سوئدی است که طبقه بندی مدرن علمی را ابداع کرد. او کسی است که بیش از 4400 گونه از حیوانات و 7700 گونه از گیاهان را طبقه بندی و توصیف کرده است.
نکاتی مهم :
۱- هر قدر از سطوح بالای رده بندی به سطوح پایین نزدیک شویم تعداد نمونه هایی که در آن سطح قرار می گیرند کاهش می یابند.
۲- هر قدر از سطوح بالای رده بندی به سطوح پایین نزدیک شویم به گروه هایی می رسیم که همانندی های بیشتری با هم دارند.
۳- ارزش سطوح رده بندی یکسان نیست. به طور کلی صفات مهم را برای سطوح بالا و صفات کم اهمیت را برای سطوح پایین رده بندی به کار می برند.
۴- با توجه به دو سطح آخر رده بندی یعنی سرده و گونه برای نام گذاری موجودات زنده روش دو نامی(علمی) مورد پذیرش زیست شناسان است .
۵- نام علمی هر موجود زنده از دو کلمه تشکیل شده است . کلمه اول مشخص کننده سرده و کلمه دوم مشخص کننده گونه است
۶- نام علمی بر حسب قوانین بین المللی وضع می شود و در کتابهای علمی مورد استناد قرار می گیرد.